> Çizimin Lirik Seslerini Düşlemek: ‘İç Ağız’ın Karnavalesk Mırıltıları
Bahar Avanoğlu
@ Betonart 72.Sayı, Konuk Editor: Zeynep Tuna Ultav
Mart 2022
Betonart 72. sayı içeriği için > > > [tıklayınız]
“Tarot
kartları, şimdi Félicité hepsini devirince, nice billursu ve büyüleyici sesler
yayarak, karmaşık bir konser sunuyordu…
… Cantarel, Félicité’ye işaret etti, o da, masaya doğru eğilerek, Tapınak’ın hemen yanında tatlı ve içli örge söyledi. Tarot, hemen allegro’sunu kesip her türlü uyumsal düzenlenimi bırakarak, kusursuz bir biçimde, iki oktav aralıkla, hem ince, hem kalın perdeden kendisine fısıldayan havayı – büyük bir özlem büyüsünün izini taşıyan, şöyle notalayabileceğimiz ağır ve yakınmalı ezgiyi söyledi:
… Cantarel, Félicité’ye işaret etti, o da, masaya doğru eğilerek, Tapınak’ın hemen yanında tatlı ve içli örge söyledi. Tarot, hemen allegro’sunu kesip her türlü uyumsal düzenlenimi bırakarak, kusursuz bir biçimde, iki oktav aralıkla, hem ince, hem kalın perdeden kendisine fısıldayan havayı – büyük bir özlem büyüsünün izini taşıyan, şöyle notalayabileceğimiz ağır ve yakınmalı ezgiyi söyledi:
Roussel’ın Locus Solus(1914) isimli kitabında, ünlü bir bilgin üstat olarak tanıdığımız Cantarel’in uçsuz bucaksız bahçesinde, bir grup gezginin, oldukça tuhaf varlıklar, sihirli icatlar ve simyalı düzenekler arasında gerçekleştirdiği gezintinin sonlarına yaklaşmak üzereyken, bir özlem büyüsünün bahsiyle karşılaşırız. Bir sonraki sayfayı çevirdiğimizde, bu özlem büyüsünün ezgisine ait olduğunu anladığımız notalarda oyalanırız, tarotun bu efsunlu özlem büyüsünü duymaya çalışırız belki. Oysa ki, Roussel’da tıpkı Mallarmé’nin izleğinde olduğu gibi, “dilin derinlerinde aslında susan bir şeyler”le[ii]alakalı bir sessizlik sezilmez miydi? Böylelikle, kelimesiz-imgelerin uyandırdığı amansız sessizlik ile ‘konuşanın ötesi’ndeki simya dolu sesin arasında sezilebilen tuhaf birliktelikle yollarımız kesişir belki de.
...
[i] Raymond Roussel, Locus Solus, çev. Yücel, T., İstanbul: YKY, s. 199, 1994.
[ii] Michel Foucault, Ölüm ve Labirent, çev. Kılıç, S., İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, 2.Baskı, s.68, 2018.