>skopbülten
Oyuna Sürülen Dünya: Oyun Kartları 1430- 1540
Timothy Husband’a ait Oyuna Sürülen Dünya: Oyun Kartları 1430-1540 (2015) üzerine kısa bir metin.
Bahar Avanoğlu, Haziran 2019
http://www.e-skop.com/skopbulten/oyuna-surulen-dunya-oyun-kartlari-1430-1540/5053
‘‘ The World in Play, Luxury[1] Cards 1430-1540, Metropolitan Müzesi tarafından 2015’te basılmış, kitapla aynı ismi taşıyan serginin kataloğu.[2] Katalog, 15. ve 16. yüzyıla ait oyun kartları hakkında kapsamlı İngilizce kaynaklardan biri. Müzenin Ortaçağ koleksiyonu küratörü Timothy B. Husband tarafından derlenen katalog, çoğunluğu Almanya’da bulunan 14 adet kart destesini irdeliyor. Seçki, Avrupa’da üretilmiş kart destelerinin erken dönemini ve az bilinen felsefi uzantılarını konu ediniyor. Bu oyun kartları, çoğunlukla nadire kabinelerinde değerli kutular içerisinde saklanan, özel siparişle üretilmiş desteler. Hem biricik birer nesne olarak üretilmiş olmaları, hem de kart oyunlarının henüz sistematize edilmiş olmaması sebebiyle zengin bir çeşitlilik gösteriyorlar. Katalog bu nadir seçkisiyle öncelikli olarak, Rönesans’a özgü oyun kavramını tartışmaya açıyor.
Husband’a göre, katalogda yer alan oyun kartlarının günümüzdeki anlamıyla “oynandığı şüphelidir”.[3] Bu oyun kartları, hermetik felsefeye bağlı düşünseme ve imgelem araçlarıdır. Kartlarla ilişkilenen oyun kavramı Rönesans’ın felsefi bir arayışıdır: “Saygıdeğer ve erdemli bir insanın” “ciddi bir meşguliyeti”dir.[4] Bu kartlar, koleksiyonerlerin nadire kabinelerinde kurduğu kozmolojik evrenin parçasıdır. O halde, Rönesans’a özgü oyun nedir? Oyuna sürülen nedir? Oyun oynayan kimdir? Kitap, okuyucuyu bu sorular etrafında düşündürüyor, çeşitli kart desteleri üzerinden imge alfabeleriyle işlenmiş ezoterik bir evrenle karşılaştırıyor. Hermetizmle, neoplatonik düşünceyle, hafıza sanatlarıyla, kozmolojiyle, nadire kabineleriyle, sosyo-ekonomik düzen ve matematikle ilişkilenen spekülatif bir yelpaze sunuyor. Günümüze uzanan izleklerini ise okuyucuya bırakıyor.’’